... κάποια θέματα είναι αναπόφευκτο πως θα συζητηθούν. Κι όταν πρόκειται για νεαρά παθιασμένα άτομα με ακλόνητες ιδέες είναι σχεδόν σίγουρο πως θα μονοπωλήσουν για πολλή ώρα την συζήτηση.
Φοιτητές παρόμοιου κλάδου, 24άρηδες, πιάστηκαν σε μια άλλη συζήτηση μιας Ελληνίδας κι ενός 30άρη Ρώσου λίγο πιο φιλοσοφικού περιεχομένου. Στην αρχή συμμετείχαν ομαλά, μα γρήγορα ορθώθηκαν τα τείχη. "Ο κομουνισμός είναι η χειρότερη ανακάλυψη όλων των αιώνων", δήλωσε ο M. από το Tallinn. "Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο, πιο απάνθρωπο από τον φασισμό", αντιτάχθηκε ο P. Τα αρχικά επιχειρήματα γνωστά σε όλους. Όταν κανένας δεν επιβλήθηκε του άλλου έψαξαν βαθιά στις γνώσεις τους για όλα τα πειστικά στοιχεία. Ακριβείς ημερομηνίες ανατριχιαστικών γεγονότων, συμφωνητικά, δηλώσεις ηγετών, τερατώδεις αριθμοί θυμάτων αναφέρθηκαν. Η βασική γραμμή ήταν πάντα η φρικαλεότητα του να επιλέγεις βάσει θρησκείας ή/και πνευματικής υγείας το "σκάρτο υλικό" και η απανθρωπιά τού να βάζεις ομοεθνείς, συμπολίτες να αλληλοπροδίδονται, να σκοτώνονται με δικαιολογία έναν ιδεολογικά ανώτερο σκοπό. Τα πνεύματα οξύνθηκαν όταν ο M. ως υπεράσπισή του ανέφερε ότι έναν χρόνο πριν που οργάνωνε τις συναντήσεις των skinhead στο Tallinn - αν και ο ίδιος δεν είναι μέλος - γνώρισε πολλά εφυή άτομα που τίποτα δεν είχαν εναντίον των Εβραίων.
Όσο η λογομαχία συνεχιζόταν άφησα το μυαλό μου να περιπλανηθεί. Προσπάθησα να διαβάσω τα μάτια του Ρώσου - δεύτερη γενιά ήδη στην Εστονία μα πάντα Ρώσος - που παρακολουθούσε αμίλητος. Αναρωτήθηκα για τα βαθιά πιστεύω των γονιών αυτών των δύο παιδιών, αλλά και της κοινωνίας. Άλλωστε ο P. από την δυτική Γερμανία ήταν πολύ μικρός όταν έπεσε το τείχος κι ο M. μόλις 8 χρονών το '91 για να έχει έντονες συνειδητές αναμνήσεις. Άραγε ο P. θα είχε τις ίδιες πεποιθήσεις αν είχε γεννηθεί από την άλλη πλευρά; O M., αν στην οικογένειά του υπήρχαν Εβραίοι; Απόρησα με τον Ισπανό και τους υπόλοιπους Εστονούς και Λετονούς που παρέμεναν αμέτοχοι. Εξεπλάγην όταν η Αυστραλή λόγω αδιαφορίας/βαρεμάρας άρχισε να μου μιλάει για το χιόνι που είχε πέσει εκείνο το πρωί. Μετά θυμήθηκα πως στις Βαλτικές χώρες αρχικά περίμεναν τον Χίτλερ σαν λυτρωτή και ίσως αργότερα ξέχασαν να του θυμώσουν αγνοώντας το συμφωνητικό που τους παρέδιδε ξανά στην δικαιοδοσία της Σοβιετικής Ένωσης. Εκεί πέρασε σαν ταινία μικρού μήκους από την μνήμη μου μια ιστορία που μου είχε διηγηθεί ο Λιθουανός συγκάτοικός μου. Όταν ήταν μικρός έπαιζε πόλεμο με τα παιδιά των Ρώσων στρατιωτικών τα οποία πάντα τον ανάγκαζαν να έχει τον ρόλο του Γερμανού και γι'αυτό τον φώναζαν φασίστα. Από τότε υποσυνείδητα αποφάσισε ότι οι φασίστες δεν μπορεί να είναι πολύ κακοί, αφού αυτόν που ήταν τόσο καλός τον αποκαλούσαν έτσι. Βέβαια, πάντα παραδεχόταν πως κατά την σύντομη γερμανική κατοχή η οικογένειά του δεν είχε υποφέρει, σε αντίθεση με τα χρόνια του κομουνισμού όπου πολλά μέλη της κληρικοί είχαν δεχτεί ιδιαίτερες πιέσεις.
